Ochotnicza Straż Pożarna w Kościelnej Wsi zawiązana została w 1908 roku z inicjatywy Michała Światło – rolnika zamieszkałego w Kościelnej Wsi. Zebranie założycielskie odbyło się na placu przed miejscowym kościołem i tam dokonano wyboru pierwszego zarządu. Jak podaje kronika – Prezesem został wybrany dziedzic Kościelnej Wsi Narcyz Kreczunowicz, sekretarzem – szwagier dziedzica – Ludomir Karłowski, sekretarzem – Marcin Kałużny, skarbnikiem – Jan Grabarek, gospodarzem – Michał Światło, zastępcą naczelnika – Filip Staszewski, sygnalistą – Edward Dymalski. Rejestracja Straży nastąpiła w 1908 roku w Kaliszu. Pierwsze wyposażenie – tzn. sikawkę z niezbędnym osprzętem otrzymała jednostka od władz carskich po rejestracji. W owym czasie jednostka liczyła już 20 członków, którzy w tym samym roku (1908) z własnych pieniędzy zakupili mundury. W 1911 roku wybudowana zostaje remiza. Środki finansowe pochodziły od mieszkańców wsi, którzy dobrowolnie opodatkowali się po jednym rublu od rodziny, i ówczesnych władz carskich, które przekazały na ten cel 100 rubli. W tym samym roku, naczelnik Ludomir Karłowski ufundował strażakom sztandar. Dynamikę rozwoju powstałej jednostki podkreśla także fakt, że po oddaniu do użytku nowej remizy strażacy organizują orkiestrę dętą, a pierwszym kapelmistrzem zostaje dh Jan Potecki – mieszkaniec Kalisza. W kolejnych latach straż nieustannie się rozwija, przybywa członków jak i nowego sprzętu. Strażacy biorą udział w zawodach pożarniczych oraz w akcjach gaśniczych. Najczęściej wzywani są do gaszenia płonących domostw, stodół i zagród chłopskich. W 1939 roku powstał projekt pobudowania innej remizy i sali widowiskowej, gdyż ówczesne stały się już za ciasne. Realizacji tego projektu sprzyjali strażacy, mieszkańcy wsi i również syn pierwszego Prezesa Zbigniew Kreczunowicz, który na ten cel przekazał odpowiednie budynki dworskie. Remont i adaptacja budynków przebiegały bardzo sprawnie, aby zdążyć do 3 września, gdyż zaplanowano na ten dzień oddanie obiektu do użytku. Niestety wybuch II Wojny Światowej zniweczył plany i zamierzenia strażaków. Zawierucha wojenna przyniosła ogromne straty. Zniszczeniu uległ sztandar i podstawowy sprzęt. Udało się uratować tylko sikawkę ręczną, wóz orkiestry i dwa beczkowozy – podkreśla kronikarz. Odrodzenie się Ochotniczej Straży Pożarnej w Kościelnej Wsi nastąpiło 4 marca 1945 roku, kiedy to odbyło się pierwsze po wojnie zebranie, na którym wybrano Zarząd oraz ustalono najważniejsze zadania. Nastąpiło kolejne ożywienie w działalności straży. Lata 1945 – 1946 przynoszą nową jakość w wyposażeniu OSP. Zakupiona zostaje pierwsza motopompa i podstawowy osprzęt, za kwotę 150 000 zł zakupiono nowy samochód – jak podaje kronika – „członkowie i społeczeństwo tak szło z pomocą, że nie było dużych trudności tę sumę zebrać. We wrześniu 1946 roku przy udziale 86 par chrzestnych, poświęcony zostaje przez księdza Jana Pawlickiego sztandar OSP. W 1948 roku na zebraniu walnym następuje kolejna zmiana Zarządu, który od samego początku zabrał się solidnie do pracy. Między innymi zostaje założona pełna dokumentacja stowarzyszenia, tzn. książka kasowa, ewidencja członków, książka ćwiczeń i wszelkich imprez, książka protokołów, ubezpiecza się wszystkich członków czynnych, utworzony zostaje klub sportowy „Błyskawica” oraz teatr amatorski, którego dochody wspomagają potrzeby straży i wsi. W latach 1950 – 1970 wykonano szereg prac remontowych w obiekcie strażackim: powiększono salę w remizie, pobudowano scenę, wymieniono podłogę w sali i założono centralne ogrzewanie, przeprowadzono gruntowny remont garażu. W 1962 roku Zarząd postanawia zakupić projektor filmowy i w dniu 7 lutego odbyło się otwarcie kina o nazwie „Płomień”. W 1965 roku dzięki pomocy Powiatowej Komendy Straży Pożarnej w Kaliszu zakupiony zostaje samochód ciężarowy „Lublin”, a dwa lata później nowa motopompa M-800 i komplet węży. Kolejni naczelnicy starając się utrzymać gotowość bojową, przeprowadzają regularnie ćwiczenia sekcji, aby w każdej chwili były gotowe do niesienia pomocy. O dobrym wyszkoleniu strażaków świadczą fakty udziału w zawodach sportowo-pożarniczych, na które OSP wystawia po 2 a nawet 3 sekcje zajmujące czołowe lokaty. W maju 1985 roku OSP obchodziła 75 – lecie swego istnienia. Podczas uroczystości odznaczona została Złotym Medalem za Zasługi dla Pożarnictwa. Złote , Srebrne i Brązowe Medale otrzymało wielu druhów, którzy swoim działaniem i żarliwością dają przykład strażackiego oddania. Rok 1985 – ( jak podkreśla kronikarz) był dla jednostki w Kościelnej Wsi szczęśliwy, ponieważ po długim oczekiwaniu i staraniach Zarządu jak i władz Gminy Gołuchów został przekazany z Komendy Rejonowej Straży Pożarnej w Pleszewie samochód bojowy wraz z osprzętem i motopompą. Kolejne lata przynoszą dalszy rozwój OSP w Kościelnej Wsi. Strażacy biorą udział w gaszeniu pożarów, min. Ośrodka Szkolenia Kadr w Jedlcu, Spółdzielni Ogrodniczej w Kaliszu, Cegielni w Kaliszu, lasów w gminie Gizałki itp. Członkowie czynni biorą udział w szkoleniach i kursach organizowanych przez Komendę Powiatową Państwowej Straży Pożarnej w Pleszewie. Powołany zostaje JOT IV kategorii. Młodzież bierze udział w Turniejach Wiedzy Pożarniczej oraz rozgrywkach tenisa stołowego. Udział w zawodach sportowo-pożarniczych na szczeblu gminy kończy się najczęściej zdobyciem pierwszego miejsca co umożliwia start w zawodach na szczeblu powiatu. Jako jedyna spośród 8 OSP działających na terenie gminy Gołuchów od wielu lat wystawia na zawody drużynę żeńską. W 2004 roku przystąpiono do remontu kapitalnego strażnicy. Wyremontowana strażnica to piękna duża sala widowiskowa z zapleczem kuchennym i sanitarnym, specjalnym pomieszczeniem dla orkiestry i przestrzennym garażem, w którym znajduje się nowoczesny samochód bojowy marki Ford Transit kontener GLBM 0,2/0,4 zakupiony w 2008 roku ze środków MSWiA oraz gminy Gołuchów. W roku 2010 nasza jednostka obchodziła jubileusz 100-lecia istnienia i z tej okazji zostaje uhonorowana najwyższym odznaczeniem ochotniczego pożarnictwa, tj. „Złotym Znakiem Związku”. W grudniu 2013 roku nasza jednostka została wpisana do rejestru jednostek współpracujących z systemem Państwowe Ratownictwo Medyczne prowadzonego przez wojewodę wielkopolskiego. Ze względu na dotarcie do dokumentów świadczących o tym, że rejestracja naszej jednostki nastąpiła w roku 1908 wszelkie jubileusze muszą być wiązane z tą datą. W 2020 roku naszej OSP nadano nowy sztandar ale jego przekazanie jest uzależnione od sytuacji epidemiologicznej w kraju. Corocznie doposażamy jednostkę w nowoczesny sprzęt ppoż. Na dzień 15 lutego 2021 roku jednostka liczy 117 członków, w tym: 44 czynnych, 51 wspierających, 5 honorowych i 17 MDP.
Obecnie Ochotnicza Straż Pożarna w Kościelnej Wsi jest prężnie działającym stowarzyszeniem, nadal rozwija się pod względem liczebnym, wyszkolenia i zaangażowania oraz współpracy z innymi organizacjami i instytucjami.
